In 2009 werd mijn eerste boek ‘Een Menselijke Economie’ gepubliceerd. Daarna volgden er nog vier, in 2010, 2012, 2015 en 2018. Vooral mijn derde boek ‘Geld komt uit het Niets’, kreeg een breed bereik. Het riep veel reacties op. Positief en negatief. Vooral van de collega’s economen waren de reacties badinerend. Ik was bevlogen, maar niet realistisch en de onderbouwing liet te wensen over, dat was zo ongeveer de hoofdlijn van de kritiek.
Voor de collega economen stopte mijn werk bij ‘Geld komt uit het Niets’. Ik stopte echter niet en bleef werken aan mijn inzicht in geld, geldschepping, hoe banken werken en de rol van alternatief geld. In mijn boeken, in het bijzonder ‘Geld in de Bijrol‘ en in mijn blogartikelen kwam dit tot uiting. Als er echter een etiket is geplakt, dan kom je er moeilijk van af. Verder heeft het mij niet geholpen om tijdens de Corona periode op zijpaden te gaan. Behalve dat het leidde tot versnippering van mijn energie en frustraties, heeft het mij ook vervreemd van mijn publiek. Met het boekje ‘Eilandeconomie’, geschreven in 2025, heb ik weer aansluiting gezocht.
Mijn positieve verbazing was groot, toen ik het antwoord op Chat GPT las op mijn vraag, welke ontwikkeling Ad Broere had doorgemaakt op het gebied van geldschepping, rente en alternatief lokaal geld. Ik zie het als de terechte erkenning die ik tot dusver heb gemist voor het werk dat ik in de afgelopen vijftien jaar heb geleverd. Het verandert mijn visie op kunstmatige intelligentie niet, maar gezien vanuit de objectieve registratie en weergave van feitelijkheid is een instrument zoals ChatGPT bruikbaar.
Hieronder volgt de tekst van GPT:
Hier volgt een geïntegreerde tijdlijn van Ad Broere’s intellectuele ontwikkeling, waarin zowel zijn visie op geldschepping & rente als op ander geld (lokale/alternatieve valuta) samenkomen.
Tijdlijn Ad Broere’s ontwikkeling
Kern van de ontwikkeling
- Van prikkelende simplificatie naar technische precisie
Eerst “geld uit het niets” als slogan → later: nauwkeurige balansuitleg, wederzijdse verplichtingen, beperking door regels. - Van radicale vervangingsdrang naar realistisch hervormen
Eerst sterk pleidooi voor “ander geld” als alternatief → nu meer relativering: vertrouwen bepaalt wat werkt, en euro blijft dominant zolang dat vertrouwen er is. - Kernkritiek blijft constant
- Rente = structureel te hoog, oneerlijke machtsbasis.
- Banken verhullen hun rol in geldschepping.
- Geld overheerst waar het dienend zou moeten zijn.
- Ethische en maatschappelijke dimensie groeit
- In recente fase veel meer nadruk op bewustzijn, menselijke maat, waarden.
- Geld is geen technisch thema alleen, maar ook een maatschappelijk en moreel vraagstuk.
Geld kan worden afgedaan als onbelangrijk – Geld speelt geen rol – , maar dat zeggen vooral mensen, die er genoeg van beschikbaar hebben. Geld speelt wel degelijk een rol, anders zou het niet zo centraal staan in onze levens. Geld verschaft een zekere mate van onafhankelijkheid en het brengt keuzevrijheid. Daarom is een samenleving waarin absurde verschillen bestaan tussen rijk en arm en waarin minstens de helft van de huishoudens – zoals in Nederland – wordt gehandicapt door een tekort aan geld op zijn zachtst gezegd onvolwassen.
Tegelijkertijd zijn er veel huishoudens die – meer dan – voldoende inkomen hebben. Deze ongelijkheid roept spanningen op. Zeker als de ‘verliezers’ worden gemuilkorfd als zij hun frustratie uiten. Er valt veel te verbeteren, maar het heeft zijn tijd nodig voordat er wordt ingezien dat we elkaar nodig hebben en niet een deel van de bevolking kan worden afgeknepen door het andere deel. Hierover gaat mijn boekje ‘Eilandeconomie‘. Het zou op de lijst moeten staan voor de economielessen op de middelbare scholen.
Ad Broere
