In mijn boeken, podcasts en veel blogartikelen heb ik de concentratie van bezit bij een verhoudingsgewijs kleine groep van wereldburgers genoemd als de oorzaak van gebrek en armoede bij een groot deel van de mensheid. Deze ongelijkheid neemt in een snel tempo toe . Geld trekt geld aan. Als het bezit groot genoeg is, dan neemt het passief inkomen van de bezitter snel toe. Passief inkomen is het gevolg van ‘geld voor je laten werken’.
Door passief inkomen groeit het vermogen steeds sneller. Een simpel voorbeeld. Iemand heeft een vermogen van € 500 miljoen. Dit vermogen is belegd in aandelen, bitcoins, opties, onroerend goed et cetera. Het brengt in een jaar netto vijf procent op, dus € 25 miljoen. Daar gaat vermogensbelasting van af – afhankelijk van waar de belasting wordt geheven – en er wordt ruim van geleefd – € 10.000 per week, dus € 520.000 per jaar. Van de € 25 miljoen gaat € 10 miljoen af. Dit is veel want iemand die veel heeft zet fiscaal juristen aan het werk om de belastingdruk te verminderen. Het vermogen neemt dus toe met € 15 miljoen.
In het volgende jaar is het passief inkomen opnieuw vijf procent, maar nu over € 515 miljoen. Dit heeft een toename van het inkomen van € 750.000 tot gevolg. Op deze manier neemt het bezit jaar op jaar versneld toe. Na ongeveer 25 jaar is het bezit verdubbeld. Louter en alleen door passief inkomen. Als de persoon in kwestie naast het beleggen andere inkomsten heeft, dan gaat de vermeerdering van het bezit vanzelfsprekend nog sneller.
OK, denk je dan misschien, als je dit leest. Laat ze, als ze blij zijn met hun geldpakhuis. Dan wordt echter nog een factor over het hoofd gezien, die is dat de mensen die een groot bezit verzamelen, hun geld investeren in meer bezit. Als er dan zoals nu veel meer geld is bij die verhoudingsgewijs kleine groep dan zaken waarin geïnvesteerd kan worden, dan is het gevolg daarvan dat de prijzen omhoog gaan. We zien dat heel duidelijk bij de onroerend goed prijzen. Zonder dat iemand er iets aan kan doen blijven deze stijgen. Niet alleen omdat er wordt geïnvesteerd in onroerend goed, maar ook doordat er bijvoorbeeld wordt gespeculeerd in grond. De naar meer hongerige vermogenden zijn bijzonder creatief in het bedenken van investeringsmogelijkheden. Er zijn er, die hiervoor wel een oorlog over hebben. Hierdoor floreert de wapenindustrie en valt er na de oorlog weer veel te verdienen aan herstel. Vanuit dit perspectief kan ook worden gekeken naar de plandemie die over de wereld werd uitgerold en de daarop volgende vaccinaties.
Hoge prijzen voor alles waaraan de geldelite wil verdienen. Onroerend goed, energie, voedingsmiddelen, farmacie, technologie. Prijzen die zij gemakkelijk kunnen betalen, maar een toenemend deel van de wereldbevolking niet. Voeg dit bij het verlies aan werkgelegenheid als gevolg van AI en het rampscenario is compleet. Want steeds meer mensen zijn niet in staat om de kosten van levensonderhoud te betalen.
Ik merk dat het mij niet in dank wordt afgenomen dat ik over deze dingen schrijf. Veel mensen blijven hopen dat het niet waar is en dat onze toekomst veel rooskleuriger is dan ook weer in dit artikel wordt voorgesteld. Ik zou graag willen dat ik ongelijk heb en dat de optimisten het bij het juiste eind hebben. Op VPRO Tegenlicht komt de Brit Gary Stevenson aan het woord. Hij heeft in de valutahandel gezeten en is daardoor een insider. Gary Stevenson zegt, dat tenzij de zeer vermogenden zwaar worden belast, hij de toekomst van heel veel mensen – vooral jongeren – somber inziet. Hij noemt wat zich nu aan het ontvouwen is een stille economische crisis.
Het belasten van vermogenden klinkt in theorie goed, alleen de praktijk is weerbarstig. Want de zeer vermogenden hebben behalve geld ook macht. Macht die zij niet uit handen geven, omdat het voor hen mogelijk maakt om hun positie te beschermen. Misschien zijn er onder de vermogenden mensen, die bereid zouden zijn om een deel van hun vermogen af te staan om bijvoorbeeld de jongeren een betere kans te bieden. Stel dat er bijvoorbeeld tien procent belasting wordt geheven op vermogen boven € 10 miljoen en de vermogenden zouden hun bezit niet verhuizen naar een fiscaal vriendelijk land. Dan komt het geld in ’s Rijks schatkist en dan geeft de overheid dat geld uit aan defensie, dus aan de wapenindustrie. Via een omweg komt het dan weer terug bij de zeer vermogenden en dan in het bijzonder bij de minst geïnteresseerden in het lot van de mensheid. Belastingheffing doorbreekt mijns inziens de status quo niet.
Wat dan wel? Ik val in herhaling. Wij moeten ons geld gaan gebruiken als stembiljet. Contante betalingen doen. Aan onafhankelijke kleine(re) bedrijven, zoveel mogelijk regionaal besteden. Ruilkringen starten. Startende ondernemers de kans geven door bij hen te kopen. Minder online kopen bij de grote verzendbedrijven. Verder, financieren los van de grootbanken, zoals in de film Bank of Dave werd getoond. We kunnen zelf veel bijdragen aan verbetering. We kunnen veel, als we maar bereid zijn om de handen ineen te slaan. En niet langer in het verdeel en heersspel van de macht lopen.
(c) Ad Broere
3 gedachten over “De stille economische crisis”
Hoi Ad,
Ik begin met een typo, ik vind het een mooie, want je schrijft ergens ‘plandemie’. Inhoudelijk ben ik het niet 100% met je eens. Diefstal, oorlog, schenking, overerving en corruptie uitgezonderd begint rijkdom met het leveren van goederen en diensten waar behoefte aan is. Dat genereert welvaart voor iedereen: inkomensvorming voor velen en als nuttig ervaren productie. Het ontnemen van rijkdom, laat staan het geheel of gedeeltelijk elimineren van de mogelijkheid tot profijtelijk economisch handelen (zoals in een planeconomie) gaat dit tegen.
Het mechanisme dat je beschrijft gaat niet voor iedere rijke op
Sommige rijken worden minder rijk of nog erger door verkeerde investeringen, spilzucht of charitas.
Rijkdom is profijtelijk voor velen. Het zorgt voor werkgelegenheid, niet alleen door investeringsgoederen, maar ook door puissante consumptieve bestedingen. En (cultureel) erfgoed. Dat zie je bij uitstek in de VS. Daar worden complete musea, orkesten en universiteiten op de been gehoudem door rijken. Leuk voor hun ego’s, maar ook dienstig aan de samenleving.
Ik zie dus veel voordelen van eenzijdige rijkdom. Rijkdom is het equivalent van productiemiddelen die werkgelegenheid bieden, vertaalt zich in consumptieve bestedingen dus inkomensvorming of leidt tot charitas en (cultureel) erfgoed.
In mijn ideale kapitalistische samenleving is er altijd een groep die het minder goed heeft. Die groep is overigens kleiner dan in een mislukte samenleving, zoals een planeconomie. Ik denk dat herverdeling van rijkdom niet werkt, d.w.z. wel tijdelijk maar niet structureel. Ook heb ik mijn bedenkingen bij het herverdelen van inkomens. In principe verstoren die de balans tussen vraag en aanbod. De beste aanpak van inkomens- en vermogensongelijkheid is m.i. een mix van onderwijs en een geestelijk klimaat van tucht en rechtschapenheid.
Beste Gerard, heb je de Tegenlicht video bekeken? Wat Gary Stevenson zegt, sluit aan op mijn visie. Het gaat niet om individuele rijkdom maar om het mechanisme, waardoor vermogen boven een grens zelfvermeerderend wordt. Wat jij zegt over rijkdom profijtelijk voor velen, is wat mij betreft theorie. Als waar zou zijn wat jij schrijft dan zou vermogen niet geconcentreerd zijn bij een relatief kleine groep. 12,5% bezit 85% van het totale ‘wereld’ vermogen. Grote vermogens geven verder grote macht. Hiervan zijn bewijzen te over. Vanzelfsprekend is er ook de charitas die jij noemt en door het uitgavenpatroon verschaffen rijken ook werkgelegenheid. Het verandert echter niets aan het feit dat vermogen geconcentreerd blijft en dat er voortdurend gezocht wordt naar profijtelijke beleggingen. Het is ook gebonden aan een mensbeeld. Als de basis van dit mensbeeld bijvoorbeeld eugenetica is, dan zal de machthebber zijn denkbeelden willen realiseren door middel van zijn macht door geld. Dat is misschien wel de gevaarlijkste kant ervan, dat deze rijken door hun vermogen invloed kunnen uitoefenen. In mijn artikel schrijf ik dat ik belastingen niet zie als een mogelijkheid om recht te trekken wat scheef is. Bewustzijnsontwikkeling door bijvoorbeeld goed onderwijs – niet wat wij hebben meegemaakt – is ook wat mij betreft een middel. Het komt echter op de mens zelf aan. Als je niet kiest dan word je gekozen en als je niet zelf denkt dan word je gedacht. Groeten, Ad
Gary Stevenson roert een belangrijk punt aan. De excessieve vermogensvorming bij een beperkt aantal mensen bemoeilijkt de vermogensvorming bij de rest. Ik ben er voorstander van dat vermogensvorming voor iedereen bereikbaar wordt en blijft. Eigen bezit vergroot materiele vrijheid en onafhankelijkheid. Door dit haalbaar te maken zou er veel spanning uit de samenleving verdwijnen. Tegelijkertijd zou excessieve vermogensvorming moeten worden ontmoedigd. Tja en dan is de vraag weer, hoe? En wie pakt de keutel bij het schone eind beet?