Ik heb me al maanden afzijdig gehouden van de voortgaande pensioenensoap. Eigenlijk is alles wat ik erover te zeggen heb door mij gezegd. Het is zo simpel. De werkgever stort voor jou premies in de pensioenenpot van het fonds waarbij jouw werkgever is aangesloten. Jij betaalt er zelf een beetje aan mee wat wordt ingehouden op je brutoloon. Beide, jouw eigen bijdrage en de storting van de werkgever maken onderdeel uit van jouw loon. Uitgesteld loon.
De bedragen die voor jou worden gestort, worden belegd door het fonds, samen met die van alle andere pensioengerechtigden in dat fonds. Er wordt belegd in hoofdzakelijk aandelen, obligaties en vastgoed. Deze beleggingen leveren winst (rendement) op en de pot geld wordt er groter door.
Je krijgt een toezegging voor de hoogte van jouw pensioen op basis van de door jou ingelegde premie, vermeerderd met een percentage dat is ontleend aan de winst op de beleggingen. Die toezegging wordt gestand gedaan als er genoeg in de pot zit om jouw pensioen te kunnen betalen. Als er niet genoeg in zit dan komt dat omdat de werkelijk behaalde winst op de beleggingen lager was dan het percentage waarmee werd gerekend.
Als er wordt gezegd dat we geen ‘casinopensioen’ moeten willen, dus gebaseerd op beleggen, dan getuigt dit van naïviteit, want beleggen is gokken. Het -aanvullend- pensioen is gebaseerd op premies plus het resultaat van beleggen = gokken. Door die eenvoudige realiteit onder ogen te zien, is het ook mogelijk om los te komen van sturende toezichthouders en rekenrente. Immers, die hebben slechts recht van bestaan omdat de pensioengerechtigde zekerheid wil hebben dat de toezegging ook daadwerkelijk gestand wordt gedaan.
Daarom is de eenvoudige oplossing van het ‘probleem’ dat de pensioengerechtigden accepteren dat het beleggingsresultaat kan meevallen, waardoor er meer dan de toezegging kan worden verdeeld en dat het kan tegenvallen, waardoor er moet worden gekort. Of er dan nog een egalisatiereserve wordt ingebouwd om schokken op te vangen is een kwestie van consensus onder de pensioengerechtigden. Evenals de beslissing over waar wel en waar niet in wordt belegd en in welke landen, regio’s in de wereld. Kortom, verantwoordelijkheid nemen is de sleutel tot de oplossing.
Ad Broere, econoom
