Geld en religie zijn altijd met elkaar verbonden geweest. Denk bijvoorbeeld aan de ets van Rembrandt, die laat zien hoe Jezus de geldwisselaars uit de tempel verjaagt. De geldwisselaars verkochten zilvergeld aan het volk voor goederen en dieren. Het volk moest met dit zilvergeld de tempelbelasting betalen.
In de middeleeuwen waren de Tempeliers de eersten die georganiseerd het bankiersvak uitoefenden. Zij introduceerden het ‘papiergeld’, een brief voorzien van zegel en handtekening die over heel Europa tot in het Midden-Oosten kon worden ingewisseld voor goud – as good as gold -. Ook de rol van de Vaticaan bank – het Instituut Voor Religieuze Werken – benadrukt de verwevenheid van kerk en bankieren. Ik schreef hierover in Geld komt uit het Niets.
In de afgelopen eeuw hebben veel mensen de rug toegekeerd naar de kerkreligie. De ontkerkelijking ging samen met een toename van de rol van geld. Niet toevallig want geld is ook een geloof. Het instituut geld heeft in de bankiers de hogepriesters die het klaar hebben gespeeld dat over de hele wereld mensen geloof hechtten in een stukje papier dat waarde werd gegeven omdat er een handtekening op staat van een van de hogepriesters van de geldkerk.
In deze tijd is het geloof verplaatst naar de bits en bytes in de computer. Als de computer aangeeft dat je een positief saldo hebt bij een van de banken, dan heb je geld. Tenminste, dat denken de meeste mensen. Want het saldo in de computer is geen bezit, maar een claim op de bank. Banken zijn vrij om dat saldo van jou te gebruiken voor hun geldhandel.
Eigenlijk is het razend knap om de mensheid te laten geloven dat geld op de bank en papiergeld in de portemonnee waarde heeft. Het bestaat echter alleen maar bij de gratie van onze bereidheid om de door de hogepriesters van het geldinstituut beweerde waarde eraan te geven. De mensheid is vatbaar voor een overtuigend verhaal. Als het ene verhaal zijn overtuigingskracht verliest, dan komt er een nieuw verhaal. Dat nieuwe verhaal is de geldreligie.
Het heeft de natuurlijke economie volstrekt op zijn kop gezet. In de natuurlijke economie is het uitgangspunt de waarde die wij voor elkaar creëren. Dus de goederen en diensten die wij produceren en waaraan door anderen waarde wordt gehecht, of anders gezegd, waar behoefte aan is. In de natuurlijke economie zou geld alleen een rol kunnen spelen als hulpmiddel om de ruil niet te frustreren als niet beide partijen iets op hetzelfde moment aan elkaar kunnen leveren waaraan wederzijds behoefte is.
Geld is door de toegepaste magie van de hogepriesters echter meer geworden dan dat. Het is een product geworden waarmee meer geld kan worden verdiend. Door rente en speculatie. Geld met geld verdienen heeft alle verhoudingen scheef getrokken. Het heeft voor onbalans gezorgd in de samenleving en tot grote spanningen, die hebben bijgedragen aan oorlogen en periodes van gebrek. Het is er de oorzaak van dat geld uitgangspunt is in ons economisch handelen. Is er geld, dan kunnen we wat, is er geen geld dan houdt alles op. Als we het niet hebben, moeten we ervoor werken of het lenen als het om een groot bedrag aan geld gaat, zoals de koop van een huis. Doordat geld het uitgangspunt is, doen veel mensen niet wat ze zouden willen doen als ze vrij waren in hun keuze. Het geloof in geld heeft ons afhankelijk gemaakt van degenen aan wie wij de macht over het geld toeschrijven, de bankiers.
Dit is de reden waarom ik met nadruk schrijf over de noodzaak om de weg uit het geld-denken te vinden. Terug naar de natuurlijke economie, waarin waardecreatie het uitgangspunt is en niet de grote stoorfactor: geld. Dit is een bewustzijnsproces. Iets moet er gebeuren tussen onze oren, waardoor ons geloof in geld wordt ontdaan van zijn magische greep. Ik vind het daarom bijzonder verheugend dat een therapeut die mensen met post traumatisch stress syndroom (PTSS) behandelt mij om toezending vroeg van de animatiefilm ‘Waardecreatie Eerst’, om het te gebruiken bij zijn therapeutische behandeling.
Eigenlijk lijden we massaal aan PTSS en aan het Stockholm syndroom. Het laatste omdat we nog steeds loyaal zijn aan de priesterkaste van het geldgeloof, terwijl dit geloof ons weinig goeds heeft gebracht. Verder omdat zij niet bezig zijn met het welzijn van de mens. Hun taak is om het systeem in stand te houden en functioneel te laten zijn. Dat dit systeem aan weinigen grote voordelen biedt en aan verreweg de meesten slechts de lasten, beschouwen zij niet als hun verantwoordelijkheid.
Om los te komen van het geld-denken is het dus nodig om allereerst zelf verantwoordelijkheid te nemen. Het gaat om veel meer dan alleen geld. Als wij in ons denken de omkering kunnen maken, dan komen we niet alleen los van het geld-denken, maar komen we eindelijk toe aan de ontwikkeling van een menswaardige samenleving. Forceren is niet gewenst. Zolang we nog noodzakelijk euro uitgaven hebben, is het ook nodig om euro inkomsten te verwerven. Alle mensen die van het geld-denken af willen, kunnen elkaar echter helpen om dat proces te versnellen door elkaar te helpen. Betaal zoveel mogelijk contant en bij bedrijven die contante betaling accepteren. Geef de voorkeur aan lokaal georiënteerde, onafhankelijke bedrijven en zzp’ers. Gebruik de euro als stembiljet.
Momenteel komen steeds meer mensen onder druk te staan door voortdurend stijgende prijzen en achterblijvende inkomens. De bedoeling hiervan is duidelijk. Het geloof in geld gaat verdwijnen als steeds meer mensen zich bewust worden van de reële mogelijkheid om de omkering in hun denken te maken. Dan verliest de geldkerk zijn greep. Om dat te voorkomen wordt nu de mens nadrukkelijker dan ooit geconfronteerd met geldzorgen en de vermeende afhankelijkheid van de autoriteiten. Er wordt toegewerkt naar vergroting van de greep, waardoor mensen geen keus meer hebben. Dit hangt samen met de digitalisering van het geldsysteem, aantasting van de privacy en vergroting van de controle. Ook worden er via de media onderwerpen naar voren geschoven om angst en onrust te bevorderen. Dit vergroot afhankelijkheid en bereidheid om te buigen voor autoriteiten. Laat het niet gebeuren en ga samenwerken! We hebben elkaar nodig. Op voet van gelijkheid en geen sturing van bovenaf.
(c) Ad Broere
In mijn nieuwsbrieven ga ik regelmatig dieper in op het thema van dit artikel. Je kunt je abonneren op de maandelijkse nieuwsbrief voor slechts 2 euro via de rechterkolom op dit blog.
