Deze column heb ik geschreven naar aanleiding van de eerste aflevering van ‘de wereld van de Chinezen’ van de VPRO. Het economisch imperialisme van China, dat door Ruben Terlou de aandacht krijgt, is niet nieuw. De VS heeft na WO II een lang track record opgebouwd op dit terrein. De manier waarop China het aanpakt is anders dan hoe de VS het deed en nog doet. De doelstelling is dezelfde.
In 2004 schreef de Amerikaan John Perkins zijn boek ‘Bekentenissen van een economische huurmoordenaar’. Twee jaar later verscheen de Nederlandse vertaling. Ondanks de explosieve inhoud van dit boek is er relatief weinig bekendheid aan gegeven. Het militair industrieel complex, dat in dit boek aan de kaak werd gesteld heeft zijn methodes om deze informatie uit de brede belangstelling te houden. Verdacht en zwart maken van de auteur, het te benoemen als een complottheorie zijn beproefde methodes die tot dusver goed hebben gewerkt.
Nu de machtsverhoudingen in de wereld aan het verschuiven zijn en er barsten komen in het Amerikaans economisch imperium, wordt het steeds lastiger voor het militair industrieel complex om de controle vast te houden. Hoe die controle werd gevestigd en steeds weer bevestigd, legt John Perkins uit in zijn boek. Deze animatiefilm vat het samen:
Er is geen land in de naoorlogse wereld, dat zoveel geweld heeft toegepast om de economische belangen veilig te stellen. Daarom is het nogal verbazingwekkend dat de schijnwerper nu op het economische imperialisme van China wordt gezet. In de ‘Wereld van de Chinezen’ laat Ruben Terlou de strategie zien die de Chinezen toepassen om landen economisch aan zich te binden. De eerste aflevering gaat over de Salomonseilanden, waar een groeiende invloed van China zichtbaar is. Het gaat bijvoorbeeld om gezondheidszorg. Chinese artsenteams werken een bepaalde periode samen met de plaatselijke zorg. Ze leiden lokale artsen op om zelf operaties te kunnen uitvoeren. Als de opleiding klaar is, dan vertrekt het team naar een volgend land. De goodwill die China hiermee kweekt, betaalt zich terug. Dit type hulp wordt alleen verleend aan ‘bevriende naties’, dus landen die open staan voor China. Ook leent China geld aan landen om projecten te kunnen uitvoeren. Als het land niet in staat is om de lening terug te betalen, dan gebeurt er exact hetzelfde als het geval was met landen die Amerikaanse financiering accepteerden. China richt zich evenals de VS dat nog steeds doet op de lokale machthebbers, die onveranderlijk op hun eigen voordeel uit zijn.
China doet dus hetzelfde als wat de VS na de tweede wereldoorlog deed,: economisch imperialisme bedrijven. Tot dusver zonder wapengeweld. Opstand van de bevolking tegen de Chinezen op de Salomonseilanden, waarbij Chinezen omkomen, wordt niet beantwoord met militair geweld. China heeft geduld. Dat is misschien wel het grootste verschil met de VS. Ik denk dat ze er ver mee gaan komen.
(c) Ad Broere
lees meer over dit onderwerp in ‘Geld in de Bijrol‘
