Dilan Yesilgoz verhoogt de verkeersboetes. Evenals dat met de verhoging van accijns op autobrandstof, tabak, alcohol en de energiebelasting op elektriciteit en gas het geval is. Het gaat daarbij primair om het vullen van de kas van de overheid en op afstand secundair om het terugdringen van verkeersovertredingen. Yesilgoz krijgt haar begroting zonder verkeersboetes niet rond. Dus, de politie wordt betaald uit de opbrengst van de verkeersboetes.
consumptiebelasting
Hetzelfde is het geval met de energiebelasting en accijnzen. Het vult primair de kas van de overheid. In 2023 bracht de energiebelasting nog 3 miljard euro in de overheidskas, in 2024 loopt het volgens de begroting op tot 8 miljard euro.
Ook andere belastingsoorten zoals gemeente- en motorrijtuigenbelasting lijden aan hetzelfde euvel, waarbij – heel perfide – gemeentes er alle belang bij hebben om zoveel mogelijk bij elkaar te harken voor het dekken van hun begroting.
De een na grootste belastinginkomstensoort – na loon- en inkomstenbelasting- is de belasting op de toegevoegde waarde – BTW -.
In 2023 onttrok de overheid langs deze route 115 miljard euro aan de Nederlanders, waarvan 78 miljard euro BTW, 12 miljard euro accijnzen en 6 miljard euro aan overdrachtsbelasting. Belasting op consumptie en tenzij je niet meer consumeert, onvermijdbaar.
Directe belastingen
Aan directe belastingen: loon- en inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting en dividendbelasting ontvangt de overheid 186 miljard euro. In de toekomst is een verdere verschuiving naar consumptiebelasting waarschijnlijk. Het gevolg hiervan zou zijn dat de netto inkomens toenemen, maar dat de koopkracht belast wordt door voortdurend hogere prijzen, waaraan de overheid ruimschoots meedoet.
Zorg
Een andere grote inkomstenpost zijn de zorgpremies. Dit zijn niet de maandelijkse betalingen die wij voor de verplichte basisverzekering moeten doen aan de zorgverzekeraars. Vanzelfsprekend evenmin het eigen risico van 385 euro dat wij zelf moeten betalen en evenmin de vele medische behandelingen die buiten het verzekerde vallen, zoals de tandarts. Het is een grote betutteling dat er eerst premies worden geïnd door de belastingdienst, die vervolgens politiek gestuurd aan de zorg worden besteed. We hebben daar geen enkele invloed op en waar het terecht komt is niet transparant. Het oorspronkelijke uitgangspunt van ‘draagt elkanders lasten’ is los gelaten. Het is daarom onzinnig om geld rond te pompen via de overheid. Gezondheidszorg zou moeten worden overgelaten aan coöperaties, die verantwoording moeten afleggen aan hun leden. Dan wordt de zorg transparanter en waarschijnlijk ook minder kostbaar, omdat verkeerde besteding van het beschikbare geld minder eenvoudig kan worden gecamoufleerd. Er kan ook veel worden bespaard op indirecte uitgaven.
De vraag is gerechtvaardigd in hoeverre aan de overheid nog budgetten in de omvang van honderden miljarden euro’s zijn toevertrouwd als die overheid – in het bijzonder het kabinet – uitgaven doet en zich vastlegt op toekomstige uitgaven en de verantwoording hiervoor achteraf organiseert. Een kleine overheid met specifieke en controleerbare bevoegdheden voor collectieve uitgaven zou beter voor ons allen zijn. Als ik in de media lees ‘de overheid heeft … toegezegd, dan voeg ik daaraan toe: van ons geld.
(c) Ad Broere
