een vernieuwende visie op mens, geld en waarde

Het effect van € 1.000 miljard van de ECB

In de Volkskrant van 3 november 2016 wordt betoogd dat de lage rente te danken is aan de inmiddels € 1.000 miljard, die de ECB ‘in de economie heeft gepompt’. Als gevolg van de lage rente zijn de huizenbezitters goed af, want ze betalen minder voor woningen die steeds meer waard worden, schrijft de Volkskrant.

De ECB heeft € 1.000 miljard geïnvesteerd in het opkopen van ‘slechte leningen’ bij Europese banken. Hierdoor is de liquiditeitspositie van de banken die verlost zijn van deze leningen verbeterd en als gevolg daarvan de basis waarop banken kredieten zouden kunnen verlenen. Dat doen ze echter niet. De banken hadden eind september 2016 in de eurozone volgens de ECB € 11.800 miljard aan leningen verstrekt. Dit was nauwelijks meer dan in 2014, toen het totale bedrag aan leningen € 10.700 miljard bedroeg. De conclusie is daarom, dat banken niet zijn gemotiveerd om meer uit te lenen aan bedrijven en particulieren, ondanks de opkoopactie van de ECB.

Onderstaande grafieken van De Nederlandse Bank onderstrepen dit:

Hypotheken Huishoudens

Kredietverlening Bedrijven Sept 2016

Beide bewegen ze zich per saldo nog onder de nullijn (de blauwe lijnen in beide grafieken).

De lage rente mag dan voor klanten –particulier en bedrijven- aantrekkelijk zijn, het is geen aanleiding voor banken om de vraag ruimhartig te honoreren, zoals blijkt uit bovenstaande grafieken.

De Volkskrant schrijft verder dat de huizenmarkt de opgaande lijn te pakken heeft en dat de huizenprijzen in drie jaar tijd met gemiddeld bijna € 40.000 zijn gestegen. Dit is op z’n zachtst gezegd misleidende informatie. De werkelijkheid is dat er alleen in de grote steden sprake is van een behoorlijke stijging van de huizenprijzen. Amsterdam is daarbij kooploper. Een woning die in het topjaar 2008 werd verkocht voor € 300.000 gaat in 2016 in Amsterdam voor € 335.000 van de hand. Het algemene beeld van de woningmarkt is echter aanzienlijk minder. Voor heel Nederland geldt dat een huis dat in 2008 voor € 300.000 werd verkocht, in 2016 € 269.000 opbrengt. In de provincies Friesland, Drenthe, Overijsel, Gelderland en Noord Brabant is de ontwikkeling van de huizenmarkt relatief nog –veel- moeizamer dan het algemeen Nederlands gemiddelde. Degenen voor wie de wereld ophoudt bij de grens van Amsterdam kunnen denken dat het crescendo gaat met de huizenmarkt. De realiteit voor de rest van Nederland, met uitzondering van Utrecht, Rotterdam en Den Haag is echter anders.

Banken hebben geen trek in kredietverlening. De marges worden te klein en de risico’s te groot. Daarom is een lage rente helemaal niet aantrekkelijk binnen een systeem dat gebaseerd is op geld met geld verdienen. Ook de enorme overwaardering van de rol die banken spelen in de samenleving is een verstorende factor. Er zijn andere mogelijkheden om de echte economie – waar jij en ik en andere normale mensen hun geld verdienen- weer in beweging te krijgen. Daarvoor hebben we banken niet (meer) nodig. Kijk bijvoorbeeld eens op de website van De Florijn.

© Ad Broere